نمی‌دانم آن پند حکیمی را شنیده‌ای که فرمود:
اگر برای دنیا غصه می‌خوری ، دنیا که غصه ندارد و اگر برای آخرت غصه می‌خوری ، خدا غصه‌ات را زیاد کند.
به برنامه‌ی شبانه روزی خود مراجعه کنید و ببینید چه عواملی موجب حالت گرفتگی شما می‌شود ، آنها را اصلاح کنید. ضمن اینکه برای داشتن زندگی با نشاط و با طراوت باید برنامه ریزی کرد.
خوشبختی و احساس آرامش روانی در سایه‌ی معارف ناب اسلامی ، کاملا به ما نزدیک است، کافی است دریچه‌ی قلب خود را به سوی معارف اسلامی بچرخانیم.
توصیفات قرآن در خصوص بهشت نیز حاکی از این واقعیت است که اسلام، بر نشاط و شادابی مهر تأیید نهاده است. باغهای زیبا، آبهای زلال و روان، زیباترین بسترها، نرمترین و چشمگیرترین پارچهها، برترین دیدنیها و ... در بهشت همه جزء عوامل نشاط و شادی به شمار میرود و خداوند برای پاداش بندگانش بهشت را چنین شاد و فرح بخش قرار داده است. شادابی را می توان یکی از صفات مومنان دانست و به این مطلب در روایت رسول اکرم(ص) بدان اشاره شده است: «مؤمن شوخ و شاداب است».(حرانی، تحف العقول، ص49 ).
شادابی از حسن خلق است، امام صادق(ع) در این باره فرمود: «شوخ طبعی، بخشی از حسن خلق است».( کلینی، اصول کافی، ج2، ص663).
در روایاتی از حضرت علی – علیه السلام- به اثرات، اهمیت و پیامد شادی اشاره فرموده اند:«شادمانی، گشایش خاطر میآورد» (درآمدی، غررالحکم، ح2023) و «اوقات شادی، غنیمت است» (همان، ح1084) و نیز «هرکس شادیاش اند ک باشد، آسایش او در مرگ خواهد بود». (بحارالانوار، ج78، ص12 )
تا جای شادی مورد اهتمام در اسلام قرار گرفته که برای انجام عبادت نیز باید از آن کمک گرفت، امام رضا(ع) در این مورد فرمودند: «کوشش کنید اوقات شما چهار زمان باشد: وقتی برای عبادت و خلوت با خدا، زمانی برای تأمین معاش، ساعتی برای معاشرت با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیبهایتان واقف میسازند و در باطن به شما خلوص و صفا دارند و وقتی را هم به تفریحات و لذایذ خود اختصاص دهید و از شادی ساعتهای تفریح، نیروی لازم برای عمل به وظایف وقتهای دیگر را تأمین کنید».(بحارالانوار، ج75، ص321)
در سیره معصومان، عنصر شادی آن چنان اهمیت دارد که علاوه بر تأیید آن، به بسترسازی، زمینهسازی و ایجاد آن نیز توصیه شده است.(کافی، ج2، ص192)
در احادیث، علاوه بر دستورهای کلی در خصوص شادی و نشاط، دستورالعملهای خاصی نیز برای حفظ و پرورش این حالت ـ مانند پیادهروی، سوارکاری، غوطهوری در آب، نگاه کردن به سبزهها، خوردن و نوشیدن، مسواک کردن، شوخی، خنده و ...(وسائل الشیعه، ج12، ص112; بحارالانوار، ج16، ص298; حسین نوری، مستدرک الوسائل، ج8، ص418)بیان شده است.
به نظر می رسد برای داشتن زندگی با نشاط می‌بایست در چند زمینه کار کرد:
1) مسائل اعتقادی: اعتقاد به معنویت، ارزشها، آثار اعمال عبادی و تلاش در راه آنها عامل مؤثری جهت ایجاد نشاط در زندگی است.
2) مسائل عملی و اخلاقی: انجام وظایف دینی به خصوص در بخش واجبات و ترک گناه و دور شدن از رذائل اخلاقی و تخلّق به فضائل اخلاقی به زندگی انسان معنا و ارزش می‌دهد و روند زندگی را آرام و یک دست و روان می‌سازد. آرامش واقعی انسان مومن در پی احساس انجام وظیفه شکل می گیرد.
3) تغدیه: اینکه بدانیم چه بخوریم، چقدر بخوریم، چگونه بخوریم، کی بخوریم، با چه کسانی بخوریم و... در رشد، تعالی و سلامت روح و روان و جسم و جان انسان بسیار مؤثر است.
4) لباس و پوشش: نوع لباس و پوشش، نظافت در لباس و پوشش، رعایت حجاب و... نیز بسیار حائز اهمیت است و در نشاط، روحیه و گرایش‌های دینی و اخلاقی بسیار تأثیرگذار است.
5) توجه به روحیّه: داشتن روحیه و روان سالم، رعایت نکات مؤثر در جهت سلامت روان و اعصاب، درک درست از موقعیّت زمانی و مکانی خاصّی که خود و اطرافیانمان در آن قرار داریم و... نیز در نشاط انسان در زندگی و عبادات بسیار مؤثر است.
در برخورد با دیگران نیز به این نکته باید توجه داشت، تا هم بتوانیم با آنها تعامل سازنده داشته باشیم و هم اینکه با درک درست وضعیّت روحی، روانی طرف مقابل، بدرستی در موردش قضاوت کنیم و در صورتیکه رفتار احیاناً نسجیده‌ای از او سرزد، قادر باشیم آن را به خوبی تجزیه و تحلیل نماییم و کنترل روحیّه خود را از دست ندهیم، و با تعامل مناسب با دیگران زندگی آرام و با نشاط داشته باشم.
6) سلامتی جسمانی: در بسیاری از موارد بیماری‌های جسمانی باعث ایجاد و بروز امراض روحی می‌شود، عواملی مثل فشار خون، چربی خون، قند خون، زخم معده و... موجب می‌گردد، تحت فشار عصبی قرار گرفته و نشاط در زندگی و عبادت را از دست بدهیم.
7) کار: یکی از عوامل ایجاد نشاط این است که انسان بی‌کار نماند، کسب و کار،هنرهای صنایع دستی، خیّاطی، گل دوزی، نقّاشی، آشپزی و... به تناسب جنسیّت، مهارت، سلیقه و...
8) داشتن آرزوها، اهداف وبرنامه‌ریزی در راستای آنها و عمل طبق برنامه: داشتن برنامه و عمل کردن به آن، به انسان روحیّه، امید، پشتکار، انگیزه و نشاط می‌دهد، خصوصاً اگر در نحوه برنامه‌ریزی، شرایط برنامه‌ریزی، و امتیاز دهی به موفقیّت‌ها، به نحو احسن عمل کند.
9) ورزش و تفریحات سالم مانند شنا و کوه نوردی و ...... از راه های داشتن زندگی با نشاط و جوانی کردن و به قول شما حال کردن است.
جمع شدن موارد فوق و تلاش در راستای آنها زندگی ما را لذیذ، پر طراوت، زیبا و با نشاط خواهد کرد.
گامها و...
