انسان عالم عاقل و اسماء باری تعالی

الفاظ مطلقاً از این نشأه ی مادّی برخاسته اند و رنگ و بوی و وصف و خوی این نشأه را دارند.
انسان عالم عاقل اسمائی را که بر باری تعالی اطلاق می کند، آن ها را از رنگ و بوی و وصف و خوی مادّی به تجرید تطهیر می کند که به فرموده ی امام صادق علیه السّلام : لاَ طَاهِرَ مَن تَدَنَّسَ بِشَیءٍ مِنَ الأکوَانِ إِلاَّ الله.

اطلاق سمیع و بصیر و عالم و قادر و متکلّم و نظائر این اسماء در انسان با آلات و أدوات مادّی است، و به این معنی در مبداء عالم تعالی شأنه روا نیست؛ سُبحَانَ رَبِّکَ رَبِّ العِزَّهِ عَمَّا یَصِفُون.

و هر اسم و صفتی که بر واجب سبحانه اطلاق می شود، فوق و ورای آن چه هست که بر انسان حمل می گردد، اگر چه در طول یکدیگرند ولی این رقیقت است و آن حقیقت و تفاوت از ممکن تا واجب است.

(حضرت علاّمه حسن حسن زاده ی آملی حفظه الله/ هزار و یک کلمه/ ج 1/ کلمه ی 21/ ص41 و42/
ناشر: مؤسّسه ی بوستان کتاب قم/ طبع چهارم/ سال 1386)