زیستن با مردم و دل به دلدار دادن
چاره ای جز زیستن با مردم و راهی جز ساختن با آن ها نیست؛ ولی دل را به دلدار ده و آزاد باش، و سر را به پای دوست نِه و شاد باش، دیده به درگاهش بدار تا چشم روشنت روشن تر شود. و دست امید به پیشگاهش بَر، تا جان خرّمت خرّم تر گردد. این یار است که قد برافراخت و چهره بر افروخت و کار خود ساخت و خرمن ما بسوخت.
شوریدگان لب فرو بستند و دیده بدو دوختند، و خردمندان سر به گریبان سرگردانی فرو بردند و در دریای ژرف بی پایان هستی جز شکنج و گره آب ندیدند.
آقای من! بر خود ببال که گدای ره نشین آن شاهی، و از کسی منال، که در سنگر استوار آن بنده پرور جهان پناهی؛ همان که دردها را درمان کند و تشنگان را سیراب، و خستگان را آسایش دهد و شوریدگان را نوازش کند و آوارگان را پناه دهد.
(علاّمه حسن زاده ی آملی حفظه الله، دستورالعمل های اخلاقی و سیر و سلوک، ص23)
بندگی استوار و پیمان استوار
در بندگی باید نیک استوار و پایدار بود تا همه ی کارها و گفتارها جز نیایش و ستایش دادار نبود، که بی رنج گنج به دست نیاید.
راه نیک هموار است و کار، سخت دشوار. شیر مردان خوش به کار تن در دهند تا دشوارشان آسان گردد و کم کم سزاوار آستان دلستان گردند. هر که جان به جانانه سپرد گوی نیک بختی را ببرد؛ وگرنه چند روزی چون دیگر جانوران بخورد و بمرد.
آن که دیده به روی نیکوی دوست گشود، چشمش روشن بادا که :
دیده را فایده آن است که دلبر بیند
ور نبیند چه بود فایده بینایی را
( سعدی (ابومحمّد مصلح بن عبدالله)،دیوان اشعار)
خواب، خوراک، کار و زندگی را اندازه است، که در کم آن بیم تباهی است و در افزون آن ترس رسوایی. شکم تهی، رهزن شود، چنان که آکنده ی آن، که سیر، گرسنه ی دیدار نمی شود و سیراب، تشنه ی دادار نگردد.
میانه روی مایه ی بلند پایگی، ارجمندی و نیک بختی است. آن چه را که داور خرد دستور داد به جا آر و پاسخ درست برای پرسش خدایت فراهم کن.
تنها از آفریدگارت شرم بدار نه از آفریده هایش. بگذار تا دیگران از تو رنگ بگیرند نه تو از آنان.
هر کس در هر پایه ای که هست، اگر رهزن است پشیزی نیارزد. بی پرده بگویم: مگسانند گرد شیرینی.
پیمانت را با خدا و پیمبر سخت استوار کن و از ته دل بگو خدایا آمدم، گر کام تو برنیامد آنگه گله کن.
(علاّمه حسن زاده ی آملی حفظه الله، دستورالعمل های اخلاقی و سیر و سلوک، ص24)و(مناسک حج، علاّمه حسن زاده ی آملی حفظه الله، ص 85 – 87)
گامها و...
