طهارت باطنی- طهارت خیال

انسان باید مراتب طهارت ظاهری را بگذراند تا به مرتبه ی باطنی برسد. طهارت باطنی را مراتبی است که از طهارت خیال آغاز می گردد و به طهارت روح و سِر پایان می پذیرد.

مهم ترین و مشکل ترین مرتبه ی طهارت و پاکی، مرتبه ی قوّه ی خیال است. آن جا که انسان آن را از تخیّلات بی خود و سوء ظن های بی جا نجات بخشد.

... عقل وحدت بین است و هرگز به نظام عالم به دید کثرت جدای از علّت تامّه نمی نگرد بر خلاف قوّه ی خیال که فقط کثرات را می بیند.

مرحوم صدرالمتألّهین در اسفار می فرماید: « اکثر مردم عاقل بالقوّه و متخیّل بالفعل اند زیرا آن چه دارند، خیال است و آن چه می توانند به دست آورند، عقل است. هر کس را دسترسی به عقل نیست و اوحدی از مردم که زحمت کشیده اند و جان به لب آورده اند، می توانند به آن دست یابند.»
... نوعاً برای فهم مسائل عمیق از مثال استفاده می شود زیرا دست اکثر مردم از فهم عقلی کوتاه است.
... آتش جهنّم برای تطهیر مردم آفریده شده است زیرا در روایات آمده که آتش جهنّم مانند آتش دنیا سوزنده است امّا سوزندگی آن، سازندگی است. جهنّم نمی سوزاند تا فقط زجر دهد، بلکه می سوزاند تا بسازد. ...

(مجلس هفتم: طهارت باطنی- طهارت خیال)

برگرفته از کتاب شریف «شرح مراتب طهارت»؛ از رساله ی وحدت از دیدگاه عارف و حکیم حضرت علاّمه حسن زاده ی آملی حفظه الله/ شارح: استاد صمدی آملی حفظه الله / نشر رَوح و ریحان