طهارت حواس – زبان :

بعد از طهارت بدن از نجاسات، طهارت حواس می باشد یعنی پاک بودن چشم و گوش و بینی و زبان و لمس از هر چه که زائد است که مرحله ی بسیار سنگین و دشواری است.
همان طور که می دانید انسان برای دست زدن به قرآن و تلاوت کردن آن باید وضو بگیرد. از آن جا که زبان و دهان نیز برای تلفّظ، حرف را مس می کنند، لذا این مسّ زبان و دهان نیز باید بر اساس طهارت باشد.

... خود حرف زدن از رحمت رحمانیّه ی حق است امّا خوب حرف زدن و حرف های خوب زدن جزء رحمت رحمانیّه و خاصّه ی خداوند می باشد.
که حضرت آقا در الهی نامه ی خود فرموده اند : «الهی به رحمت رحمانیّه ات نطقم دادی، به رحمت رحیمیّه ات سکوتم بده». آدمی نباید دهان را برای هر حرفی که می خواهد، باز کند.

... خیلی ها فکر می کنند نجاست همیشه همین بول و غائط است که انسان آن را از خودش دفع می کند و حال این که نجاست معنای عامی دارد که حرف بیهوده و گزاف را نیز شامل می شود و دهان به واسطه ی آن نجس می گردد و قابلیّت خواندن قرآن را از دست می دهد.

دهانی که به غیبت کردن، دروغ گفتن و فحش دادن و حرف های گزاف و بیهوده زدن باز شود، فاقد طهارت است و نشان از یک نجاست باطنی دارد. زیرا نجاست درون، نجاست بیرونی را نیز در پی دارد. گاهی ممکن است ظاهر بدن نجس باشد، امّا درون بدن نجس نباشد، امّا در مورد بد دهان و آن که حرف لغو می گوید باید گفت که درونش نجس بوده که به بیرون سرایت کرده است.

به خاطر همین در روایات فرموده اند : با کسی که بد دهان است، رفیق نشوید زیرا دوستان بد دهان انسان را بد بار می آورند.

زبان مبارک انسان همانند دیگر اعضایش موجودی است که خداوند آن را پاک و طاهر خلق کرده که اگر انسان در حفظ پاکی آن کوشا نباشد و هر آن چه می خواهد بگوید، علاوه بر نجاست زبانش و صوتی که از دهان او خارج می شود، گوش مخاطب را نیز که این کلام را می شنود، آلوده و نجس می کند. و لذا آیه ی «لاَ یَمَسُّهُ إِلاَّ المُطَهَّرُون»(سوره ی واقعه،آیه ی 80)، در همه جا جاری است.

به خصوص شما جوانان باید سعی کنید از همین حالا زبان تان را مؤدّب کنید. وقتی همدیگر را می خوانید با الفاظ خوش صدا بزنید. پدر و مادر نیز باید زحمت زیادی بکشند تا به فرزندان خود نیکو حرف زدن را بیاموزند. (مجلس چهارم: طهارت حواس – زبان)

برگرفته از کتاب شریف «شرح مراتب طهارت»؛ از رساله ی وحدت از دیدگاه عارف و حکیم حضرت علاّمه حسن زاده ی آملی حفظه الله/ شارح: استاد صمدی آملی حفظه الله / نشر رَوح و ریحان